ზუსტად არ მახსოვს როდის, მაგრამ როცა თომების ოჯახი
გადმოსახლდა, დედამ ეზოში ბროწეული დარგო. სულ სამნი იყვნენ: დედა, მამა და ნორ თომი.
ჩვენს სოფელში
სიცოცხლე კი არ ჩქეფდა, არამედ მდორედ მიედინებოდა. აქ არ აღიარებდნენ დროს, არასდროს
დგებოდა გაზაფხული. ადამიანები კი, ერთი–მეორის მიყოლებით იხოცებოდნენ. დრო ყველას
ცვლიდა. დრო, რომლის უხეში ცვლილება მათ თვალებსა და დაკოჟრილ ხელებში იკითხებოდა.
ამიტომ ვერ ვიტანდი აქაურობას. სოფელს წყლის კანალი ყოფდა ორ ნაწილად. მეორე მხარეს
ძველი ეკლესიის ნანგრევები შემორჩენოდა. ნანგრევებთან სამი შინდი იდგა. ამბობდნენ ერთ–ერთი
მათგანის ქვეშ 18 კილო ოქრო იყო დამარხული. ვერავინ ბედავდა თქმულების გადამოწმებას.
სიწმინდის შებღალვას ერიდებოდნენ.
ჩვენი მამები
მწყემსები იყვნენ. დედები – მეფარდულეები. ნორის მამა არ იყო მწყემსი. ის არ გავდა
სხვა მამებს. არც ცხვრები ყავდა. მიკარგული სოფლის ექიმი იყო. დიდი ქალაქიდან გამოგზავნეს
ჩვენთან. ნორი ხშირად მიყვებოდა ისტორიებს დიდ ქალაქზე. ამბობდა, რომ იქ შემზარავი
შენობებია. რითმი – ჩქარი. ცხოვრება – ძვირი. მიყვებოდა როგორ ცხოვრობდა 34ე სართულზე.
როგორ ზანტად აღწევდა მის ოთახში ქალაქის ჭუჭყი და მზის ნედლი სხივები.
სოფლის ბოლოს
დიდი ხევი იყო. ბავშვები ხშირად ვთამაშობდით იქ ნაპოვნი გირჩებით, დაგრეხილი ფესვებით.
ხევის წინ ეკლესია იდგა. მის ეზოში დიდი, ტოტებგაშლილი ჭადარი. ვიჯექი ხოლმე ხის ქვეშ
და პატარა მუხლებზე სამედიცინო ლექსიკონი მედო. მოთმინებით ვიზეპირებდი ყველა ავადმყოფობის
სახელს, რადგან მაინტერესებდა მომავალში რომელი მომიღებდა ბოლოს. ნორი შორი–ახლოს დადიოდა.
ტყის მარწყვს და ყვითელგულა გვირილებს აგროვებდა. მხრებში გაიშლებოდა, ხელით მოიჩრდილავდა
ხოლმე (არადა მზე თვალებს არ ჭრიდა) და მეტყოდა:
–კარგი გოგო
ხარ შენ. – მერე ცალყბად გამიღიმებდა. ასეთი ღიმილების პატიება არ შემეძლო. სოფელში
ნორის შეყვარება ვერ შესძლეს. მასზე ამბობდნენ ეშმაკის დანარჩენიაო. ჩემს თვალში პატარა
ციცინათელას უფრო ჰგავდა. ღამ–ღამობით რომ დაძრწის და თან ეშინია. შენც უკან აგიდევნებს,
სანამ ღონიერ ხელის გულს არ ჩასცხებ და არ დაანარცხებ მიწაზე.
დაღამებისას,
როცა დედას სახლში მივყავდი, ნორი ქერა თმას უკან იკრავდა და ეზოში ჯარად ჩამწკრივებულ
კატებს არიგებდა ჭკუას. ჭრელ თვალებში ღრმა სევდა ჰქონდა ჩაგუბებული. თითქოს უკვე გრძნობდა
სამყაროს ამაოებს. ის ისეთივე შემდგარი და სრულყოფილი იყო, როგორც უბედურება. მე ის
მიყვარდა, სულ ერთი იყო როგორ.
სოფლის თავკაცი
ტიმოთეი იყო. ყველაზე სქელწარბებიანი, დონდლო მზერიანი კაცი. არავინ უყვარდა თავისი
ცხვრების გარდა. არავის ელაპარაკებოდა, რაღაც საბუთებს აწერდა ხოლმე ხელს. ხშირად გვჩუქნიდა
ყვითელ მსხლებს.
მე ყოველ დღე,
სისხამ დილით ვიღვიძებდი. გავყურებდი მწვანედ შეფერილ მთებს და ცხვრებს ვაცილებდი.
ისინი საღამომდე არ ბრუნდებოდნენ. არც ნორი ბრუნდებოდა, რომელიც ღონივრად მიაპობდა
ბილიკს ბატკნებში. დიდჩანთაგადაკიდებული, გრძელი ჯოხით და ბოტებით. მიყვებოდა ტიმოთეის
ცხვრებს და მეგონა აღარასდროს დაბრუნდებოდა. არ ვიცი იქ რას აკეთებდა. წარმოვიდგენდი
როგორ იჯდა ხის კენწეროში, როგორ ჩიჩქნიდა მიწას და როგორ აწვალებდა მამების პურებს.
კვირაობით,
როცა მთელი სოფელი ეკლესიაში იკრიბებოდა, მე და ნორი წისქვილში ვიპარებოდით. ვუსმენდით
თეთრ ხმაურს. ვუცქერდით ერთადერთი სარკმლიდან შემოჭრილ მზის სხივებზე როგორ დაცურავდნენ
მტვრის ბურთულები. ის უცნაურად ბუტბუტებდა და ზოგჯერ ვნატრობდი ყოფილიყო მუნჯი. მის
უსუსურ ფიზიონომიას ძლიერ უნდოდა ვეღარდასაბრუნებელში წასვლა. მე ეს ვიცოდი, რადგან
როცა საუბრობდა, მხოლოდ ამ თემაზე.
შემდეგ, პირველად
შეგვიყვარდა ერთი ბიჭი. მე თოთხმეტის ვიყავი მაშინ, ის – თექვსმეტის.
მას სახელად სუხო ერქვა. ჩვენი სოფლის ფოსტალიონი იყო. კვირაობით იკარგებოდა. ჩამოსვლისთანავე
მოგვისვამდა ყველას გვერდით და გვიყვებოდა დიადი და ბუმბერაზი ქალაქების შესახებ. ასეთებზე
მე მხოლოდ გახუნებული გაზეთის ფურცლებზე თუ წამეკითხა ან ტელევიზორში მენახა. ნორის
მზერა ჰორიზონტს იქით გაექცეოდა. მე ღიმილი მიკრთებოდა სახეზე, მოტყუებულივით.
ერთ დღეს ბროწეულის
ხეებს შორის გაკეთებულ სამალავში დამიბარა და მშვიდი ტონით მითხრა:
–აქედან მივდივარ.
უკან ვბრუნდებით. მამას ახალი სამსახური შესთავაზეს.
–უკან?! ეს
ხომ ძალიან შორსაა?
–ჰო. რამდენიმე
დღის სავალია. – არ მიყურებდა.
–მერე რა იქნება?
–არ ვიცი.
ისევ 34ე სართულზე ვიცხოვრებ. დილაობით ფანჯრებს გავხსნი და მიჩვეულ თვალს მოვანატრებ
აქაურ ცხვრებს.
–მომწერ ხოლმე?
(პაუზა) წერილებს მომწერ ხოლმე 34ე სართულიდან?
–ჰო. – ისევ
მშვიდად თქვა.
–შენც მომწერე.
სოფლის კანალს გამოაყოლე ფურცლები. იემანჟა ამაზეც იზრუნებს. – სულ არ ვიცოდი ვინ იყო
იემანჟა, ან რატომ უნდა ეზრუნა ჩემს გაგზავნილ წერილებზე. ეს შეთანხმება ყველაზე ძლიერი
იყო. სიმშვიდის საშუალებას მაძლევდა.
ღამეც შეთქმულივით
შევძვერი საბნის ქვეშ. გათენებას ველოდებოდი, მაგრამ ჩამეძინა. დილით ნორიი წასული
დამიხვდა. ექიმის კაბინეტი – გამოფატრული მუცელივით ცარიელი და მე ცრემლები დამცვივდა,
როგორც დამპალი ვაშლი.
დრო გადიოდა.
მე ცხოვრებას ვაგრძელებდი. დავდიოდი სკოლაში, როგორც ყველა ჩემი ტოლი. ვსწავლობდი ღვთისმეტყველებას,
გეოგრაფიას, ხატვას. ვებრძვოდი დაუმთავრებელ ზამთარს, რომელიც სიცოცხლეს მართმევდა.
ვეხმარებოდი დედას ბროწეულის და ყურძნის კრეფაში. ყოველ ხუთშაბათს, როცა სოფლის მამები
ნარდის სათამაშოდ იკრიბებოდნენ ხოლმე, მე სახლიდან ვიპარებოდი. მივდიოდი წისქვილში.
ფქვილის ნარჩენებში წვრილი ჯოხით ვხაზავდი ფიგურებს. მერე მეწისქვილის კატა გამოძვრებოდა
სამალავიდან და მარტოობა მთავრდებოდა. ჩემი შინაგანი ყვირილი ხევდა სრულყოფილ ცას და
წვიმა მოდიოდა.
ასე გავიდა
5 წელი. ნორი დაპირებულ წერილებს მწერდა. მე – არა. ალბათ იმიტომ, რომ ვუბრაზდებოდი
წასვლის გამო. ეგოიზმისთვის, მაინც რომ აისრულა აქედან უკანმოუხედავად გაქცევის სურვილი.
წერილები სუხოს მოჰქონდა და ჩვენს კართან ტოვებდა. დედა მათ ბალიშის ქვეშ მიტოვებდა.
კონვერტს ჭრელი მარკები ეკრა. ფურცლები გახუნებული იყო, მაგრამ მთელი. მე მათ დიდი
ჭადრის ქვეშ მორიგეობით ვწვავდი. ნორი მხოლოდ ჩემს მოგონებებში ცოცხლობდა და ასეთი
მომენტებისთვის არსებობდა სწორედ ცეცხლი. დრო კვლავ გადიოდა.
წმინდა კვირის
ხუთშაბათს ქუჩის ხმაურმა გამაღვიძა. ასეთი ალიაქოთი მაშინ ეწყობოდა, როცა ვიღაც მომდევნო
ესალმებოდა სიცოცხლეს. ღია კარში გამოვედი ძველმანებისგან შეკერილი პიჟამათი და იქვე
მოფუსფუსე დედას ვკითხე:
–რა ხდება?
–ექიმის ოჯახი
დაბრუნდა. სოფელი მათ შესახვედრად შეიკრიბა.
–დაბრუნდა.
– გავიმეორე.
–ჰო. ყველანი
დაბრუნდნენ. სამივე. – დედამ გამიღიმა. ფანჯარაში გზას გავხედე. შავი ჩრდილი ეკლესიას
უახლოვდებოდა. მე კარის წინ დაყრილ მამას დიდ ჩექმებში ფეხი ჩავყავი და მისკენ გავიქეცი.
არაფერს ვგრძნობდი, უბრალოდ სუნთქვა მიხშირდებოდა. სად იყო და სად არა, ჩემი და მისი
ატომები კვლავ შეხვდებოდნენ ერთმანეთს. მინდოდა გავქცეოდი კედლებს. მაინტერესებდა თუ
მოვენატრებოდი ვინმეს. მე –არა.
ჩავურბინე
სასაფლაოს, ჩემს სახლს. ზოგჯერ მინდებოდა იქაურობას კი არა, იმ დამკარგავ ქალაქებს
მივკუთვნებოდი, სადაც არავინ იცის ჩემი სახელი. ღამისთვისაც კი შეუმჩნეველი გავმხდარიყავი.
შემდეგ, უხამს პოეზიებს წავუკითხავდი ქვებს. შესაძლოა ერთ დღეს მეც და ნორიც მათთაგანი
გავმხდარიყავით, ბრძენი და ჩუმი. ჩვეულებრივი მოჩვენება ქუჩებში კიოდა ჩემს სახელს.
მინდოდა შორს დარჩენილიყო მთელი სოფელი, რადგან არანაირი ხელ–ბორკილ–დადებული მოგონება
არ გამაჩნდა. მინდოდა შორს დარჩენილიყო წარსული, რადგან თავად გავდა საშიშ მოჩვენებას.
დრო გარბოდა. წყალგამყოფივით გვშლიდა. ყველაფერი დაღუპული და ნაცრისფერი მოსჩანდა.
ვაკვირდებოდი ნორ თომის შორ სახეს და ვცდილობდი იმ ცარიელ სივრცეში მიმეწვდინა ხმა.
მინდოდა მიმეტანა ოცნებები, სადაც არავინაა. შევერთებოდი ცრემლების მოქცევას. აქ არ
იყო დასასრული, აქ არავინ ამბობდა „ნახვამდის“. უბრალოდ ვუჩინარდებოდით.
ველოდებოდი
ვინმეს, რომ ვყვარებოდი. ველოდებოდი, რომ იქნებოდა პირველი კოცნაც. ვიყავი და მეგონა,
უკვე გვიან იყო ცხოვრებისათვის. შენ არა?! ერთი სული მქონდა როდის ჩავხედავდი ჭრელ
თვალებში გოგონას 34ე სართულიდან და ვეტყოდი როგორ მომენატრა.
